Fai dous anos, o mesmo día en que
saléu no PROGRESO o meu artigo “Del siglo XX al futuro” iba eu pola rúa de
Valeriano Valdesuso, mesmo ó pé do castelo, cismando non sei en qué cando oín
que me berraban: “Erro... Erro...artista...Erro...! Non puido ser en mil
novecentos vintetrés”.
Reviréi a cabeza
e vin que viña alacañando cara a min un dos meus incordiantes particulares, o
meu curmán Santiago, que pra máis levarme a contraria, aunque por outra banda
levámonos moi ben e querémonos moito, apelídase Mato García.
-¿Qué erro nin farrapos de gaita?
–lle dixen-. Ti vés tépedo ou estás tolo. ¿De qué demontres me falas?
-Erro, home, erro –contestóu-. Non
te alporices. No ano 1923 ainda non chegara o cine sonoro a España, de xeito
que tampouco puido chegar a Villalba.
-Pro...¿quén dixo tal cousa? Sei que
me queres rular.
-Ti, home, ti. Dícelo hoxe no PROGRESO.
-Ai, hom...Xa sei de que me falas.
Aínda non lin o PROGRESO, pro supoño que en troques do ano 1932., COMO TI DÍS.
E claro... Sonche cousas do trasno da redaución que hai en tódolos xornás.
Cousas que pasan, Xa ves, para que os incordiantes poidades darlle á palleta.
-Pois claro –dixo meu curmán-.
Porque o cine sonoro en Villalba, si mal non recordo, empezóu cando botaron no
Teatro Villalbés a película “Honduras de infierno”. E has de saber que eu, xa
vira no ano 1930, en Vigo, “Los pecados de los padres”, no cine Tamberlit, que
era o que poñia cine sonoro, pois no “García Barbón” ainda poñían cine mudo e
tocaba a orquesta nos entreautos ou descansos, para que non se aburrira o
púbrico. Era polo mes de maio.
-¿E cómo se escribe eso de
Tamberlit?
-Home, eu coido que con te ó final.
-Poñámolo logo
con te; pro teño que decirche que neso de “Honduras de infierno” andas abondo
trabucado, pois diréiche –onde hai letras calan barbas- que o xornal “Faro
Villalbés”, no seu número 2 do 12 de febrero do ano 1932, daba a noticia
seguiente: “Cine-sonoro.- Con rotundo éxito se ha estrenado por primera vez en
el Teatro Villalbés de esta villa, una función de cine sonoro, poniéndose en la
pantalla el día 26 la hermosa película en ocho partes titulada “La Jaula de los Leones”.
-Non sei...Non sei...Non imos
discutir máis ó lor deso Terá logo razón o “Faro Villalbés”. Pro convén que
desfagas o erro, pra que non se diga, pois ti aínda non es dos que mete moito a
pata.
Cando cheguéi de volta á casa,
collín o PROGRESO e vin que meu curmán tiña razón. En troques de 1932 poñía
1923. Busquéi o orixinal escrito por min e comprobéi que o erro non era meu
sinón do trasno da redaución. E como compre desfacelo erro –val máis tarde que
nunca- fica desfeito nesta xeira.